Społeczność ulicy Gostyńskiej zmienia się z każdym dniem, mieszkańcy lepiej się znają, chętniej ze sobą rozmawiają, spotykają się i realizują wspólnie zaprojektowane działania. Ale co sprzyja zachodzącym zmianom?

Zmiany postępują, są zauważane, doceniane i postrzegane jako rezultat przedsięwzięć realizowanych przez społeczność. Są efektem podejmowanych różnorodnych działań, łączących się w proces ukierunkowany na aktywizowanie i angażowanie mieszkańców, oparty na metodzie organizowania społeczności lokalnej (OSL).

– Już od 2011 roku konsekwentnie realizujemy metodę OSL, jest ona procesem długotrwałym i wymaga pewnej zmiany w sposobie myślenia mieszkańców i osób z nimi współpracujących. Sprzyjają temu rozmowy z mieszkańcami prowadzone podczas wspólnych spotkań, dzięki nim zmienia się sposób postrzegania i rozwiązywania niektórych, istotnych dla tej społeczności problemów – mówi Angelika Nurchis z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kościanie.

Cykliczne spotkania stwarzają przestrzeń do rozmowy, wymiany poglądów, ustalania planów i określania sposobów realizacji wspólnych pomysłów. W pierwszych miesiącach pracy metodą OSL, inicjatorami spotkań są organizatorzy społeczności lokalnej, którzy zapraszają mieszkańców wybranych społeczności do wzięcia w nich udziału, tym samym stwarzają możliwość do zabrania głosu, wyrażenia własnego zdania, zgłaszania pomysłów, zaproponowania koncepcji rozwoju społeczności. W pierwszej kolejności mają one charakter diagnostyczny, są ukierunkowane na zbieranie informacji, w dalszej planistyczny. Okazję do spotkań stwarzają na przykład wspólnie organizowane inicjatywy, np. wydarzenie społecznościowe, którego realizacja wymaga przecież opracowania planu, podziału zadań i ustalenia sposobu ich wykonania.

– W Kościanie mieszkańcy podczas spotkań organizacyjnych wspólnie z partnerskimi instytucjami i podmiotami wypracowywali plan festynu, po czym go konsekwentnie realizowali, np.: ozdabiając podwórko, przygotowując poczęstunek – mówi Angelika Nurchis.

Organizatorzy społeczności lokalnej prowadząc pracę z mieszkańcami przygotowują również spotkania obywatelskie, ukierunkowane na powstanie grup obywatelskich, które są tworzone w celu wykonania konkretnego zadania. Odbywają się one w świetlicach, klatkach schodowych, albo zwyczajnie w przestrzeni publicznej – na osiedlowych podwórkach. Są okazją do zaproponowania lub przedyskutowania nowych działań, delegowania mieszkańców do poszczególnych zajęć.

Spotkania są także narzędziem powszechnie wykorzystywanym przez samych mieszkańców.
W Kościanie ludzie z Gostyńskiej regularnie spotykają się aby zaplanować wspólną pracę. W efekcie w okresie letnim uporządkowali teren placu zabaw, uzupełnili piaskownicę, posadzili samodzielnie wyhodowane sadzonki kwiatów – były to ich pierwsze wspólne sukcesy. Wypracowali harmonogram prac modernizacyjnych w zakresie malowania klatek w starych budynkach socjalnych i montażu drzwi wejściowych do jednej z nich, a także zakres przygotowań oprawy Świąt Bożego Narodzenia i wspólnego świętowania.

– Mieszkańcy już we wrześniu zdecydowali o zakupieniu dwóch choinek i posadzeniu ich na podwórku, nie będziemy tak jak w latach ubiegłych prosili o dostarczenie ściętego drzewka, to odpowiedzialna i ekologiczna postawa – podkreśla Nurchis. Teraz regularnie spotykają się i przygotowują ozdoby choinkowe, to okazja do wspólnego spędzenia czasu, rozmowy a także rozwijania zainteresowań. Sprzyja budowaniu relacji, zaufania i motywuje do działania.

– Zmiana w świadomości mieszkańców dzięki wcześniejszym „małym sukcesom” wpłynęła na ich większe zaangażowanie, a w miejsce obojętności i niechęci pojawiła się więź sąsiedzka, jak i szacunek do wzajemnej pracy – podkreśla Angelika Nurchis. Samodzielne inicjatywy podejmowane przez mieszkańców, były rezultatem zauważenia wcześniejszych pozytywnych zmian, a każde nowe działanie, które spotykało się z entuzjazmem otoczenia sąsiedzkiego wpływało na mieszkańców motywująco i zachęcało do tworzenia coraz to nowych przedsięwzięć – dodaje.

Rezultatem regularnych spotkań mieszkańców, są plany nakreślane na kolejny rok. Uwzględniają one potrzeby społeczności lokalnej, tj. zorganizowanie miejsca do nauki i spędzania czasu, poprawę estetyki osiedla. Ustalono, że zostaną one zabezpieczone poprzez: utworzenie klubu dla dzieci i młodzieży, w ramach którego będą prowadzone zajęcia integracyjne, terapeutyczne, a także kontynuację prac nakierowanych na poprawę infrastruktury osiedla, tj. malowanie klatek, organizację festynów rodzinnych. Planowane jest także kontynuowanie współpracy z lokalnymi partnerami, bowiem umożliwia ona osiągnięcie dużych wyników przy małym nakładzie środków pojedynczych instytucji, organizacji. W osiąganiu zmian kluczowy jest udział społeczności w podejmowaniu decyzji i zaangażowanie się w we wspólnie zaplanowane działania.

– Możliwość współdecydowania w sprawach osiedla i uczestniczenia w działaniach uczyniła lokatorów budynków socjalnych bardziej odpowiedzialnymi i mniej roszczeniowymi. Szansę na zmianę postaw daje zastosowanie metody OSL, bo polega na aktywizowaniu i integrowaniu mieszkańców dla rozwiązania wspólnych problemów – mówi Nurchis.

Rozwój społeczności ulicy Gostyńskiej jest konsekwencją długofalowej pracy metodą organizowania społeczności lokalnej, prowadzonej przez pracowników kościańskiego ośrodka pomocy społecznej. Opiera się na wykorzystaniu jej potencjału, wspólnym zaangażowaniu i kooperacji, sprzyja budowaniu trwałej zmiany i poprawie funkcjonowania społeczności lokalnej.