Czas dla seniora

Zamieszkują na jednym z lubelskich osiedli, są samotni, nie wychodzą z domów, nie radzą sobie z problemami, osoby te spotkała Justyna Flisek – organizatorka społeczności lokalnej pracująca w Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie, i zapoczątkowała pracę metodą organizowania społeczności lokalnej.

W opracowanym przez organizatorkę raporcie – Mapa zasobów i potrzeb czytamy: „39 % wszystkich mieszkańców, to osoby w wieku emerytalnym, tj. kobiety 60 +, mężczyźni 65 +”. W wynikach badań dominują różnorodne problemy tej grupy: niewystarczająca wiedza nt. spędzania czasu wolnego (46%), samotność/osamotnienie (40%), nie wychodzenie z domów (34%), a także nieumiejętność radzenia sobie z problemami dnia codziennego (32%). Wnioski z badań, wskazały organizatorce kierunki działań jakie należy podjąć celem łagodzenia występujących problemów.

Po zdiagnozowaniu społeczności lokalnej przystąpiła do budowania sieci współpracy. Lokalne instytucje i podmioty połączyły swoje siły, aby stwarzać warunki do rozwoju aktywności mieszkańców osiedla im. Adama Mickiewicza i wspólnie podejmować inicjatywy ich angażujące. Współpracę prowadzą przedstawiciele pomocy społecznej, kultury, ochrony zdrowia, lokalnych mediów, administracji. Do zgłaszania i kreowania nowych inicjatyw osiedlowych oraz angażowania się, poprzez lokalne media i spotkania, byli zapraszani również mieszkańcy.

W efekcie prowadzonych działań na przestrzeni ostatniego roku mieszkańcy świętowali podczas akcji integracyjnych z okazji  Dnia Sąsiada, Dnia Seniora, uczestniczyli w spotkaniach edukacyjnych. W dyskusjach pojawiały się nowe pomysły i rozwiązania. Justyna Flisek patrzy na nie z optymizmem, proponuje aby „zatrzymać się i rozejrzeć wokół, może jest ktoś, kto mieszka w pobliżu i potrzebuje pomocy, może też jest ktoś, kto również mieszka w pobliżu i jest w stanie udzielić tej pomocy”. Tak też powstała koncepcja utworzenia osiedlowego Klubu Wolontariusza. Jest to odpowiedź na potrzeby mieszkańców osiedla, w których zabezpieczanie zadeklarowali włączenie sami mieszkańcy. Obustronne korzyści z niesienia pomocy osobom starszym, sąsiadom były motorem do działania, były źródłem satysfakcji i sposobem zagospodarowania czasu wolnego. Zamierzeniem organizatorki było zachęcanie mieszkańców do angażowania się w pomoc na rzecz drugiego człowieka, ale także zapraszanie do korzystania ze wsparcia wolontariuszy. Nie brakowało działań edukacyjnych, przygotowujących zarówno wolontariuszy do pracy jak i odbiorców ich usług.

Wolontariat jest świadczony w różny sposób. Indywidualne wsparcie obejmuje, m.in. pomoc osobom starszym, samotnym, chorym, niepełnosprawnym, a także dzieciom i rodzinom w zakresie, np.: pomocy w załatwianiu drobnych spraw domowych i urzędowych, pomoc w czytaniu i pisaniu osobom starszym i niedowidzącym, organizowaniu czasu wolnego, wspólnych spacerów, wyjść do kina, rozwijania hobby, a w przypadku dzieci pomoc w nauce. Wolontariusze angażują się w pracę grupową z dziećmi polegającą na organizacji czasu wolnego, pomocy przy odrabianiu lekcji w świetlicy czy też organizacji zajęć dla osób starszych. Ponadto mają swój udział w organizacji akcjach okolicznościowych, np.: organizowaniu akcji ubierania osiedlowej choinki, Dnia Sąsiada.

Kolejną uruchamianą inicjatywą sprzyjającą angażowaniu mieszkańców pod hasłem „Pomóż sobie pomagając innym” jest bank czasu. Działanie to polega na bezgotówkowej wymianie usług pomiędzy jego uczestnikami, czyli osobami, które oferują chęć wykonania pracy ze wskazanego przez siebie obszaru, np.:  praca z dziećmi, opieka, ogród, gotowanie, pieczenie, szycie, hobby, sport, rekreacja, komputery, nauka języków, porady prawne, zakupy, wyjście do teatru, kina, wyprowadzanie psa, wymiana książek, wspólne wycieczki. Oferty w bazie banku czasu zależą od zapotrzebowania na usługi i oferowania ich przez jego uczestników.  Każdy uczestnik banku będzie posiadał osobistą kartę usług: wykonanych oraz otrzymanych i rozliczał usługi w wyjątkowej walucie jaką jest godzina. Co ważne czas każdego z uczestników banku czasu jest wart tyle samo tzn. godzina usług prawnika jest równa godzinie sprzątania. Zgromadzone godziny uczestnik będzie mógł wymienić na potrzebną w danej chwili pomoc, której udzieli mu inny uczestnik banku. Powstała sieć współpracy planuje i promuje podejmowane inicjatywy, jednym z ciekawych sposobów jest rozmieszczenie skrzynek kontaktowych w kilku miejscach na osiedlu oraz możliwość kontaktu mailowego z organizatorami.

Inicjowane przez Justynę Flisek działania w społeczności osiedla Mickiewicza, stanowią przykład pracy środowiskowej ukierunkowanej na angażowanie i wsparcie starszego pokolenia. Sprzyjają zachęcaniu mieszkańców do włączania się w osiedlowe sprawy, lokalne wydarzenia, realizowane systematycznie wpływają na poprawę sytuacji licznie zamieszkujących osób starszych. Organizatorka podkreśla, że prowadzone długofalowe działania w społeczności, nie ograniczają się jedynie do seniorów, ponieważ „samotną może być osoba w każdym wieku, nie tylko starsza i schorowana, a współczesna rzeczywistość nie sprzyja tworzeniu i podtrzymywaniu więzi międzyludzkich, sąsiedzkich, a bezpośrednie relacje z ludźmi zastępuje Internet”.